زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

برائت رحم




برائت رَحِم به معنای پاک بودن رحم، از حمل و باردار نبودن است.


۱ - عدّه زن مطلّقه واستبراء کنیز


در شریعت مقدس اسلام، براى زنى که طلاق داده شده، عده و براى کنیز ى که مالک، قصد فروش او را دارد استبراء، مقرّر شده است.

۲ - سبب لزوم عدّه و استبراء


سبب لزوم عدّه و استبراء، آگاهى یافتن از برائت رحم از حمل، عنوان شده است؛ ازاین‌رو، مطلقه اگر یائسه باشد یا قبل از آمیزش، طلاق داده شود، عدّه ندارد.

۳ - منظور از برائت رحم در نظر فقها


فقها برائت رحم را در عدّه، حکمت و در استبراء، علت حکم، دانسته‌اند؛ بدین جهت در فرض آمیزش، با علم به باردار نبودن کنیز، استبراء، لازم نیست؛
[۱] جواهر الکلام ج۲۴، ص ۲۰۲.    
برخلاف عدّه که در هر صورت بر زن لازم است.
[۲] مسالک الافهام ج۹، ص ۲۷۲.    
[۳] جواهر الکلام ج۳۲، ص ۲۱۲.    


۴ - طلاق زن مسترابه


در طلاق «زن مسترابه شرط است که از زمان دخول، سه ماه گذشته باشد پس اگر قبل از آن او را طلاق دهد، طلاق واقع نمی‌شود.»
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و «مسترابه زنی است که در سنّ کسی است که حیض می‌بیند ولی به‌خاطر خلقت یا عارضه‌ای حیض نمی‌بیند.»
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
پس با رعایت شرط مذکور، طلاق مسترابه مثل طلاق زن یائسه و صغیره و حامله «در طهری که با آن‌ها در آن نزدیکی کرده جایز است.»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و «در صبر کردن سه ماه در زن مسترابه، شرط نیست که کناره‌گیری او به‌خاطر طلاق دادن او باشد، پس اگر اتفاقاً به سببی تا گذشتن سه ماه با او نزدیکی نکرده باشد، سپس تصمیم بگیرد که طلاقش بدهد، در همان حال طلاق صحیح است.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
و «اگر زن را طلاق دهد سپس قبل از انقضای عده بمیرد، پس اگر طلاق رجعی باشد، عده طلاق باطل می‌شود و باید از وقت فوت او عده وفات بگیرد مگر در مسترابه‌ به حمل، پس در او محل تامل است؛ و احوط (وجوبی) برای او دورترین مدت‌ها است از عده وفات و وظیفه مسترابه‌، پس اگر شوهر مثلاً یک ماه بعد از طلاق بمیرد، باید عده وفات نگه دارد و عده مسترابه‌ را تمام کند تا آنکه شک برطرف شود و تکلیفش ظاهر شود. و اگر بعد از هفت ماه بمیرد به دورترین آن‌ها از روشن شدن حال و عدّه وفات، عدّه می‌گیرد. و اگر زن حامله باشد به دورترین مدت‌ها از عده وفات و از وضع حمل- مانند غیر مطلقه - عدّه می‌گیرد. و اگر طلاق بائن باشد به اتمام عدّه طلاق اکتفا می‌کند و به سبب وفات، عده‌ای بر او نیست.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۶۳، کتاب الطلاق، القول فی عدة الوفاة، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۵ - پانویس

 
۱. ↑ جواهر الکلام ج۲۴، ص ۲۰۲.    
۲. ↑ مسالک الافهام ج۹، ص ۲۷۲.    
۳. ↑ جواهر الکلام ج۳۲، ص ۲۱۲.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۲، کتاب الطلاق، القول فی شروطه، مسالة۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۶۳، کتاب الطلاق، القول فی عدة الوفاة، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.    


۶ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۲، ص۸۷‌    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات فقهی | دیدگاه های فقهی امام خمینی | عده | فقه | نکاح




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.